Құрметті оқырмандар, әріптестер!

Қазақстан Республикасының Судьялар одағының атынан баршаңызды 30 тамыз – Қазақстан Республикасының Конституциясы күнімен құттықтаймын!

Конституция – халқымыздың ғасырлар бойғы арманы мен тәуелсіздік жолындағы күресінің жемісі, еліміздің тәуелсіздігінің қорғаушысы, мемлекетіміздің құқықтық негізін қалап, халқымыздың бірлігі мен тұрақтылығын айқындап отырған ең басты құжат. Ол – жаңа Қазақстанның саяси жүйесінің тірегі, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының кепілі және еліміздің даму бағдарын айқындаған тарихи құндылық.

Биыл барша қазақстандықтар үшін аса маңызды, тарихи мәні зор мереке – Қазақстан Республикасының Конституциясының қабылданғанына 30 жыл толып отыр. Бұл – тәуелсіздіктің мерейлі белесі, халқымыздың демократиялық құндылықтарға деген адалдығының айқын дәлелі. 1991 жылы Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялаған сәттен бастап, егемен елдің даму жолын айқындайтын жаңа Ата Заң қабылдау қажеттілігі туындады. Алғашқы Конституция 1993 жылы қабылданып, жас мемлекеттің құқықтық жүйесін қалыптастыруға негіз болды. Дегенмен, қоғамдағы өзгерістер мен жаңа талаптар оны жетілдіруді қажет етті. Осылайша, 1995 жылы 30 тамызда бүкілхалықтық референдум арқылы бүгінгі қолданыстағы Конституция қабылданды. Бұл тарихи оқиға халқымыздың бірлігін, ел болашағына деген сенімін айшықтап, мемлекетіміздің даму бағытын айқындаған тағдырлы шешім болды. Ата Заңымыз қабылданған күн – халқымыздың тағдырын айқындаған, демократиялық қағидаттарды орнықтырған ерекше белес болып қалды. Содан бері Конституция еліміздің даму жолында берік тұғыр болып, демократиялық мемлекет құрудағы басты бағдаршамға айналды. Конституциядағы негізгі қағидаттар – адам құқықтары мен бостандықтарының қастерленуі, халықтың билік көзі ретіндегі мәртебесі, Қазақстанның біртұтас мемлекет ретінде қалыптасуы, ел аумағының тұтастығы, бөлінбейтіндігі мен қол сұғылмаушылығы, заң үстемдігі мен әділеттілік қағидалары уақыт сынынан өтіп, Қазақстанның өркендеуіне қызмет етуде.

Осы орайда сот жүйесі де – Конституцияда бекітілген биліктің дербес тармағы болып табылды. Судьялардың тәуелсіздігі, олардың тек заңға бағынуы – құқықтық мемлекеттің басты кепілі. Соңғы отыз жылда елімізде сот төрелігін жүзеге асыруда айтарлықтай өзгерістер мен жаңғыртулар орын алды. Судьялардың кәсіби деңгейін арттыру, сот жүйесінің ашықтығын қамтамасыз ету, халыққа қолжетімділікті күшейту бағытында бірқатар реформалар жасалды. Бұл – Конституция талаптарына адалдықтың айқын көрінісі.

Сондай-ақ, бүгінгі таңда Конституциямыз мемлекетіміздің тұрақтылығы мен өркендеуінің берік іргетасы болып отыр. Әлемдегі күрделі геосаяси ахуалға қарамастан, еліміздің бейбіт өмірі мен азаматтарымыздың берекелі тіршілігі Ата Заңда бекітілген құндылықтар негізінде қамтамасыз етіліп келеді. Жаһандану дәуірінде Конституция қоғамдағы жаңғыру процестерінің бастауы болып, саяси жүйені демократияландыру, азаматтық қоғамды дамыту, жастардың құқықтық мәдениетін арттыру ісінде үлкен маңызға ие. Әсіресе соңғы жылдары жүргізілген конституциялық реформалар халықтың ел басқару ісіне қатысуын кеңейтіп, мемлекеттік билік тармақтарының арасындағы теңгерімді нығайтты.

Қазақстан Конституциясының басты ерекшелігі – оның бүкіл халықтың таңдауы арқылы қабылданғанында. Ол – тек заңдық құжат қана емес, халықтың еркін білдіретін, мемлекеттің болашағын айқындайтын рухани-идеялық негіз. Конституция – көпұлтты Қазақстан халқының ынтымағы мен бірлігін нығайтқан асыл мұра. Сонымен қатар ол – әрбір қазақстандықтың лайықты өмір сүруіне бағытталған ұлы құндылықтар жиынтығы.

Осы айтулы мереке – Конституцияның 30 жылдығы барша халық үшін үлкен қуаныш әрі зор мақтаныш. Бұл – тәуелсіздіктің, әділеттіліктің, бейбітшіліктің мерекесі. Қазақстан Республикасы Судьялар одағы осы тарихи сәтті зор құрметпен атап өтіп, Ата Заңымызды қастерлеуге, оның қағидаттарын қорғауға әрқашан дайын. Құрметті оқырмандар мен әріптестер! Сіздерді тағы да Қазақстан Республикасының Конституциясының 30 жылдық мерейтойымен шын жүректен құттықтай отырып, әрбір шаңыраққа бақыт пен береке, денсаулық пен ұзақ ғұмыр, еңбектеріңізге табыс пен толағай жетістіктер тілеймін! Заң үстемдігін құруды қамтамасыз етудегі күрделі әрі жауапты жұмыстарыңыз әрдайым өз жемісін бере берсін! Ата Заңымыз мызғымас болса, тәуелсіздігіміз тұғырлы, мемлекетіміздің болашағы жарқын болары сөзсіз.

ҚР Жоғарғы Сотының отставкадағы судьясы, ҚР Судьялар одағының төрағасы Досжан Сарманқұлұлы Әмір